Lý do ngân hàng sẵn sàng mua lại nợ xấu từ VAMC

Nợ xấu từ VAMC “hồi” về ngân hàng

 Là ngân hàng tiên phong trong việc tự mình xử lý nợ xấu, năm 2016, Vietcombank đã quyết định mua lại toàn bộ nợ xấu (4.300 tỷ đồng) từ VAMC để chủ động xử lý bằng nguồn lực tài chính của mình. Động thái này đã tạo những hiệu ứng tích cực đến các tổ chức tín dụng (TCTD) khác.

Cho vay vốn đáo hạn ngân hàng

Tiếp đó, thị trường ghi nhận trường hợp của ngân hàng VIB mua lại 30% số nợ đã bán cho VAMC để về tự xử lý. Tại cuộc họp đại hội đồng cổ đông năm 2017 vừa diễn ra, lãnh đạo VIB cho biết, trong năm nay, ngân hàng tiếp tục chủ động mua lại một số khoản nợ đã bán, dự kiến tới 1.000 tỷ đồng. Mục tiêu là sang giữa năm 2018 sẽ mua lại toàn bộ nợ xấu đã bán cho VAMC.

Không dừng lại ở đó, VIB còn táo bạo thông qua kế hoạch mua nợ của TCTD khác về khai thác với số nợ tối đa 6.000 tỷ đồng.

 Ts. Luật sư Bùi Quang Tín cho rằng, trong ba năm qua, tốc độ thu hồi nợ so với tổng dư nợ VAMC đã mua lại từ các TCTD còn hạn chế do gặp nhiều vướng mắc về cơ chế, chính sách. Vì vậy, các ngân hàng muốn mua lại nợ đã bán để chủ động xử lý hơn là trông chờ vào VAMC.

Lợi ích vay vốn đáo hạn ngân hàng

Còn theo đánh giá của giới chuyên gia, việc chủ động xử lý nợ xấu của các ngân hàng có nhiều ý nghĩa.

Trên thực tế, nợ xấu chủ yếu là do các TCTD tự xử lý (chiếm 57,2%), còn lại là bán nợ (bao gồm bán cho VAMC và những tổ chức cá nhân khác) chiếm 42,8%.

Trong khi đó, hầu hết khoản nợ đã mua của VAMC đều có tài sản đảm bảo là bất động sản hoặc tài sản hình thành từ vốn vay. Do đó, các ngân hàng hoàn toàn có khả năng để tiếp tục xử lý những khoản nợ của mình trong thời gian tới, đồng thời giảm được áp lực trích lập dự phòng rủi ro.

Lãnh đạo nhiều ngân hàng như VietinBank, VPBank, VIB, MB, OCB… đã trình cổ đông kế hoạch mua lại nợ xấu từng bán cho VAMC trước đó.

Lý do không chỉ có một

Lãnh đạo một số ngân hàng thương mại cho biết, sớm hay muộn, Chính phủ và Quốc hội cũng sẽ bắt buộc các ngân hàng phải đưa nợ xấu về một sổ, thay vì nợ nội bảng và ngoại bảng (gửi VAMC) như hiện nay. Vì vậy, việc mua lại nợ xấu sẽ giúp ngân hàng giảm được áp lực sau này.

Thủ tục vay vốn đáo hạn ngân hàng

Trước làn sóng ngày càng nhiều ngân hàng mua lại nợ xấu của mình, các chuyên gia cho rằng hành động này của ngân hàng không chỉ giảm áp lực trích lập dự phòng rủi ro mà còn là dấu hiệu tích cực về hoạt động kinh doanh của các ngân hàng, bởi không phải ngân hàng nào cũng đủ khả năng mua lại nợ xấu.

“Hầu hết các ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu thấp (dưới 1,5%) và có nguồn lợi nhuận khá dồi dào mới đủ sức thực hiện giải pháp này”, một chuyên gia ngân hàng khẳng định.

Chẳng hạn, đến cuối năm 2016, tỷ lệ nợ xấu của Vietinbank đã về dưới 1% tổng dư nợ. Còn tỷ lệ nợ xấu của VIB đã giảm từ 2,07% thời điểm cuối năm 2015 xuống còn 1,49% vào cuối năm 2016, nếu không tính đến việc mua nợ lại từ VAMC. Kể cả khi ngân hàng này mua hết nợ VAMC, nợ xấu cũng không vượt quá 3%.

Ngoài ra, động thái mua lại nợ của mình tại VAMC cũng là bước đón đầu thị trường khi Nghị quyết về xử lý nợ xấu sắp được đưa ra Quốc hội xem xét, thông qua.

Thị trường đang trông đợi Nghị quyết ra đời sẽ giúp ngành ngân hàng sớm hoàn thành mục tiêu tái cơ cấu, bởi khi Chính phủ ban hành khuôn khổ pháp lý riêng, mang tính chuyên ngành, sẽ là biện pháp hữu hiệu giúp cho VAMC cũng như các TCTD thu hút được nhà đầu tư nước ngoài tham gia xử lý nợ xấu.

Ông Hàn Ngọc Vũ, Tổng Giám đốc VIB, cho biết, tốc độ xử lý nợ xấu hàng năm của VIB rất tốt, nhất là bán nợ xấu. Tuy nhiên, vẫn có những vướng mắc nhất định trong việc bán nợ cho các tổ chức nước ngoài do vướng về thủ tục, hành lang pháp lý chưa rõ ràng.

“Thời gian tới, khi Nghị quyết nợ xấu được Quốc hội thông qua, VIB hy vọng mức độ xử lý nợ xấu của VIB sẽ nhiều hơn, nhanh hơn hiện nay”, ông Vũ nói.

Song, để thực hiện thành công, theo các chuyên gia, ngoài công cụ giải quyết nợ xấu là những hành lang pháp lý, các ngân hàng cần tách riêng tài sản tốt, tài sản xấu để dễ quản lý và thu hút các nhà đầu tư nước ngoài. Có như vậy, mục tiêu thu hồi khoảng 33.000 tỷ đồng nợ xấu trong năm 2017 của VAMC mới đạt được.

Rõ ràng, muốn xử lý nợ xấu nhanh, dứt điểm và hiệu quả không thể chỉ trông chờ vào nỗ lực của riêng ngành ngân hàng mà còn cần sự tham gia tích cực của các tổ chức, đơn vị có liên quan, từ hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, quy trình thủ tục đến thực thi pháp luật liên quan đến tín dụng ngân hàng, đặc biệt liên quan đến xử lý tài sản đảm bảo, tài sản thế chấp.